25 maja 2015 r.
Tezy orzeczeń Naczelnego i wojewódzkich
sądów administracyjnych
Uzbrojenie nieruchomości – opłaty z
tytułu wzrostu wartości nieruchomości (opłaty adiacenckie)
... Trzyletni termin określony w
art. 145 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami jest terminem o
charakterze materialnym i dla jego zachowania konieczne jest wydanie przez organ
pierwszej instancji decyzji, z tym że nie jest konieczne, aby decyzja ta przed
upływem ww. terminu zyskała przymiot ostateczności. ....
... do zachowania terminu
określonego w art. 145 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami musi istnieć
w obrocie prawnym rozstrzygnięcie ustalające wysokość opłaty adiacenckiej wydane przed upływem okresu trzyletniego.
Późniejsze wyeliminowanie z obrotu prawnego decyzji ustalającej wysokość tej
opłaty, jeżeli upłynął już trzyletni termin do jej wydania, powoduje, że organ
traci uprawnienie do kształtowania praw lub obowiązków jednostki w ramach
administracyjno-prawnego stosunku materialnego, to jest traci kompetencje do
wydania decyzji określającej wysokość opłaty adiacenckiej
....
Ponieważ tylko z "budową"
(w tym "rozbudową") drogi wiąże się możliwość ustalenia opłaty adiacenckiej - a już nie z jej "przebudową" - to
istotnego znaczenia nabiera precyzyjne rozróżnienie tych pojęć. W tym zakresie
Sąd w składzie obecnym w pełni podziela pogląd wyrażony w wyroku WSA w Bydgoszczy z 27 października 2011 r. (I SA/Bd 963/11, CBOSA), w myśl którego
kryterium rozróżnienia "rozbudowy" od "przebudowy" drogi
stanowi fakt zmiany granic pasa drogowego. Z przywołanej wyżej definicji
"przebudowy drogi" wynika bowiem, że z "przebudową" mamy do
czynienia wówczas, gdy wykonywane są roboty budowlane niewymagające zmiany
granic pasa drogowego. A contrario - w przypadku
zmiany granic pasa drogowego nie mamy już do czynienia z "przebudową"
drogi, ale z jej "rozbudową". Co tu szczególnie istotne, pojęcie
"przebudowy drogi" może odnosić się wyłącznie do istniejącej drogi w
rozumieniu art. 4 pkt 17 u.d.p.,
a więc określonego obiektu budowlanego. Innymi słowy, chodzi o drogę powstałą
uprzednio w wyniku wykonania robót budowlanych, a nie drogę powstałą wskutek
samego użytkowania (przejazdu lub przechodu), będącą
"drogą" wyłącznie w znaczeniu potocznym, a nie w rozumieniu przepisów
u.d.p. W konsekwencji cechą, która odróżnia
"budowę" drogi od jej "przebudowy", jest to, że w przypadku
"budowy" drogi brak jest istniejącego uprzednio obiektu budowlanego
(uwaga ta nie dotyczy "rozbudowy" drogi), a w przypadku "przebudowy",
przed jej rozpoczęciem musi istnieć wybudowany wcześniej obiekt budowlany.
Istniejącym uprzednio obiektem budowlanym może być przy tym nie tylko
konstrukcja z materiałów twardych (typu: beton, asfalt itp.), ale też
konstrukcja ziemna. Przykładowo w odniesieniu do dróg będzie to przystosowany do
ruchu drogowego nasyp czy nawierzchnia ze żwiru usypana i utwardzona na gruncie
wyznaczonym jako pas drogowy, będąca wynikiem robót budowlanych. Także bowiem
konstrukcje typu ziemnego są zaliczane do obiektów budowlanych, co wynika z
samej definicji "budowli" zamieszczonej w art. 3 pkt
3 pr.bud., wymieniającej jako rodzaj budowli m.in.
"budowle ziemne".