Wejście
w życie: 1958-03-08
Dz.U.1958.11.37
1968-01-01 zm.
Dz.U.1968.3.6 art. 127 ust. 4 pkt 5
USTAWA z dnia 25 lutego 1958 r. o
uregulowaniu stanu prawnego mienia pozostającego pod zarządem państwowym.
(Dz. U. z dnia
8 marca 1958 r.)
Art. 1. Uchyla się dekret z 16 grudnia 1918 r. w przedmiocie przymusowego
zarządu państwowego (Dz. Pr. P. P. Nr 21, poz. 67 z późniejszymi zmianami).
Art. 2. Przedsiębiorstwa pozostające w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy
pod zarządem państwowym ustanowionym na podstawie dekretu, o którym mowa w art.
1 (zwane w dalszym ciągu "przedsiębiorstwami"), przechodzą z mocy
prawa na własność Państwa, chyba że nastąpi ich zwrot w trybie określonym w
niniejszej ustawie.
Art. 3. Podlegają zwrotowi na rzecz właścicieli przedsiębiorstwa nieczynne w
dniu wejścia w życie ustawy, o ile nie są przeznaczone do uruchomienia.
Art. 4. W wyjątkowych przypadkach mogą być zwrócone właścicielom drobne
przedsiębiorstwa wprawdzie czynne, ale których dalsze prowadzenie przez
jednostki gospodarki uspołecznionej jest gospodarczo niecelowe ze względu na
niemożność należytego wykorzystania albo rodzaj produkcji lub usług, wykonywanych
przy pomocy prostych narzędzi.
Art. 5. 1. Zwrot przedsiębiorstw nieczynnych (art. 3) następuje na
podstawie decyzji właściwego ministra, wydanej na wniosek właściciela,
zgłoszony prezydium właściwej wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej
miasta wyłączonego z województwa).
2. Na podstawie art. 4
może zwrot przedsiębiorstwa zarządzić właściwy minister na wniosek prezydium
właściwej wojewódzkiej rady narodowej (rady narodowej miasta wyłączonego z
województwa), zgłoszony za zgodą właściciela.
Art. 6. Nie może nastąpić zwrot przedsiębiorstwa, którego wartość na skutek
poczynionych trwałych nakładów wzrosła o ponad 25% w stosunku do wartości w
dniu ustanowienia zarządu państwowego.
Art. 7. 1. Wnioski przewidziane w art. 5 powinny być złożone właściwym ministrom
w zawitym terminie do dnia 31 maja 1958 r.
2. Wnioski powinny być
rozpatrzone i zaopiniowane przez komisje powołane przez ministrów. W skład
komisji powinni wchodzić przedstawiciele prezydiów wojewódzkich rad narodowych
(rad narodowych miast wyłączonych z województw) właściwych organizacji
gospodarczych i branżowych związków zawodowych.
3. Decyzja ministra
powinna być wydana nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od daty złożenia
wniosku. Decyzja nie uwzględniająca wniosku w całości lub w części powinna
zawierać uzasadnienie.
4. Decyzje dotyczące
przedsiębiorstw stanowiących własność obywateli państw obcych wydawane będą w
porozumieniu z Ministrem Spraw Zagranicznych.
Art. 8. 1. Właścicielowi nie przysługuje prawo do odszkodowania za
obniżenie wartości lub za ubytek majątku przedsiębiorstwa, zwróconego mu na
podstawie art. 3 lub 4, chyba że obniżenie wartości lub ubytek majątku
nastąpiły po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.
2. Właściciel wolny
jest od obowiązku zwrotu wartości nakładów zwiększających wartość zwróconego
przedsiębiorstwa.
Art. 9. 1. Przejście przedsiębiorstwa na własność Państwa następuje bez
odszkodowania, w stanie wolnym od obciążeń i zobowiązań powstałych przed
objęciem przedsiębiorstwa z wyjątkiem służebności gruntowych oraz zobowiązań
mających swoje źródło w stosunku pracy lub odpowiedzialności za czyny
niedozwolone.
2. Podstawą do
ujawnienia w księgach wieczystych w rejestrach handlowych i innych rejestrach
publicznych przejścia na własność Państwa przedsiębiorstwa oraz praw rzeczowych,
stanowiących składnik majątkowy przyjętego przedsiębiorstwa, jest orzeczenie
ministra stwierdzające przejście przedsiębiorstwa na własność Państwa.
Art. 10. Właścicielom przedsiębiorstw nie przysługuje roszczenie o odszkodowanie
za korzystanie, zużycie lub zniszczenie tych obiektów przez państwowe jednostki
organizacyjne lub inne jednostki sprawujące zarząd przymusowy nad
przedsiębiorstwem.
Art. 11. Zobowiązania podatkowe oraz wszelkie inne zobowiązania właścicieli
przedsiębiorstw wobec Skarbu Państwa i państwowych jednostek organizacyjnych,
mające związek z tymi obiektami, podlegają z mocy prawa umorzeniu z dniem
wejścia w życie ustawy. Należności już uiszczone nie podlegają zwrotowi.
Art. 12. (1) (uchylony).
Art. 13. Sprawy o zwrot przedsiębiorstw oraz o odszkodowanie określone w art. 10
nie podlegają rozpoznaniu w drodze sądowej. Postępowanie sądowe i egzekucyjne w
tych sprawach ulega umorzeniu z mocy prawa.
Art. 14. Przepisy art. 8, 10, 11 i 13 ustawy stosuje się odpowiednio do
przypadków uchylenia zarządu państwowego przed dniem wejścia jej w życie.
Art. 15. 1. Domniemywa się, że właścicielem przedsiębiorstwa jest osoba,
która prowadziła je we własnym imieniu przed ustanowieniem zarządu państwowego.
2. Jeżeli właścicielem
jest nieznany lub nieobecny, z przysługujących mu uprawnień określonych w
niniejszej ustawie może korzystać osoba, która była posiadaczem
przedsiębiorstwa.
Art. 16. 1. Ministrami właściwymi w rozumieniu ustawy są:
1) w zakresie przedsiębiorstw pozostających pod zarządem państwowym
jednostek państwowych - minister, któremu podlega dana jednostka lub który
sprawuje nad nią zwierzchni nadzór,
2) w zakresie przedsiębiorstw pozostających pod zarządem państwowym
sprawowanym przez jednostki niepaństwowe:
a) w dziedzinie obrotu towarowego i produkcji
piekarniczej - Minister Handlu Wewnętrznego.
b) w dziedzinie usług komunalnych oraz hoteli i
pensjonatów - Minister Gospodarki Komunalnej,
c) w pozostałych dziedzinach - Minister Przemysłu
Drobnego i Rzemiosła.
2. Decyzje ministrów,
których właściwość określona została w ust. 1 pkt 2,
podlegają uzgodnieniu z właściwymi centralnymi organizacjami jednostek
sprawujących zarząd przymusowy.
Art. 17. Postanowienia niniejszej ustawy stosuje się również do:
1) zakładów elektrycznych, objętych w zarząd na podstawie art. 6 i 7
ustawy z dnia 4 lipca 1947 r. o planowej gospodarce energetycznej (Dz. U. Nr
52, poz. 271),
2) a) przedsiębiorstw,
b) innego mienia,
których władanie osoby
uprawnione utraciły w okresie do dnia 31 grudnia 1954 r. i które pozostają w
faktycznym władaniu państwowych jednostek organizacyjnych, chyba że to władanie
opiera się na tytule prawnym wynikającym z przepisów szczególnych innych,
aniżeli wymienione w art. 1 lub pkt 1 niniejszego artykułu.
Art. 18. Mienie, o którym mowa w art. 17 pkt 2 lit. b),
podlega zwrotowi na rzecz właściciela w trybie określonym w art. 5 ust. 1 oraz
art. 7. Nie podlegają zwrotowi maszyny, urządzenia produkcyjne oraz inne mienie
ruchome, jak również nieruchomości lub ich części, które zostały trwale
włączone do czynnych przedsiębiorstw albo są niezbędne dla zaspokojenia
społecznych potrzeb socjalnych i kulturalnych.
Art. 19. 1. W przypadku przejścia na własność Państwa na podstawie
niniejszej ustawy domu jednorodzinnego, działki budowlanej albo innego mienia
stanowiącego własność osobistą (art. 18) właścicielowi przysługuje prawo do
odszkodowania.
2. Odszkodowanie, o
którym mowa w ust. 1, przypadające za nieruchomości ustala prezydium
wojewódzkiej rady narodowej przy odpowiednim zastosowaniu zasad i trybu
obowiązującego przy wywłaszczaniu nieruchomości, odszkodowanie zaś za
ruchomości ustala minister według cen rynkowych. Podstawę do ustalenia
wysokości odszkodowania stanowi wartość mienia według stanu z dnia wejścia w
życie niniejszej ustawy, bez uwzględnienia jednak wzrostu wartości
spowodowanego trwałymi nakładami, poczynionymi po utracie przez osobę
uprawnioną władania obiektem. Odszkodowanie za przejętą działkę budowlaną ustala
się za powierzchnię rzeczywistą działki, jednak nie powyżej norm powierzchni
przewidzianych dla działek sprzedawanych przez Państwo pod budowę domu
jednorodzinnego.
Art. 20. Przepisy ustawy dotyczące ministrów stosuje się odpowiednio do
kierowników urzędów centralnych.
Art. 21. Tracą moc przepisy art. 6, 7, 8, 9 i 10 ustawy z dnia 4 lipca 1947 r. o
planowej gospodarce energetycznej (Dz. U. Nr 52, poz. 271) w zakresie
uregulowanym niniejszą ustawą.
Art. 22. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
Przypisy:
1) Art. 12 uchylony przez art. 127 ust. 4 pkt 5 ustawy z dnia 23 stycznia 1968 r. o powszechnym
zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz.U.1968.3.6) z dniem 1
stycznia 1968 r.