_______________________________________________________________
..................... dnia .............
[.....]
Wojewoda ..........
Stanowisko
wobec odwołania Gminy od decyzji
Starosty z dnia 30 czerwca 2011 r. znak WS-II..... , odmawiającej dokonania wywłaszczenia
nieruchomości.
Po zapoznaniu się z odwołaniem Gminy od decyzji Starosty z dnia 30 czerwca 2011 r. znak WS-II. ...., odmawiającej dokonania wywłaszczenia nieruchomości nr 690 o pow. 0,1897 ha, położonej w obrębie Sz., gm. Sz., stanowiącej naszą własność wnosimy o utrzymanie w mocy wymienionej decyzji jako zgodnej z prawem i słusznej.
Uzasadnienie
Naszym zdaniem podnoszone w odwołaniu argumenty nie zasługują na uwzględnienie. Użyta przez odwołującą się argumentacja sprowadza się w istocie do twierdzenia, iż przepisy umożliwiające wywłaszczenie mogą być wykładane rozszerzająco. Stanowisko takie jest sprzeczne z prawem i powszechnie uznaną wykładnią. W szczególności:
1. Jak stanowi art. 21 Konstytucji „wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.” Ta zasada konstytucyjna wyznacza ramy ingerencji w prawo własności, z której wypływają określone konsekwencje. Przede wszystkim to, że przepisy dopuszczające wywłaszczenie nie mogą być wykładane rozszerzająco. Zwrócić także należy uwagę na pogląd WSA w Warszawie, który w wyroku z dnia 6 maja 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 193/09, stwierdził: „przepisy regulujące zasady wywłaszczania nieruchomości, jako szczególnej formy odjęcia prawa własności w drodze aktu władczego, będące wyjątkiem od ogólnych - cywilnoprawnych - zasad przenoszenia własności nieruchomości, muszą być stosowane literalnie, z wyłączeniem dopuszczalności wykładni rozszerzającej”
Tego, że brak jest przepisu pozwalającego na wywłaszczenie nieruchomości w takiej sytuacji, jak nasza należy uznać za niesporne, gdyż przyznaje to odwołująca się.
2. Jak stanowi art. 112 ustawy o gospodarce nieruchomościami (ust. 1 i 3) przepisy o wywłaszczaniu nieruchomości mają zastosowanie wyłącznie do nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego а wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy
Zgodnie z art. 112 ust. 1 ustawy położenie nieruchomości na obszarze przeznaczonym w planie miejscowym na cele publiczne, bądź co do niej została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego jest wstępnym i niezbędnym warunkiem zastosowania przepisów o wywłaszczeniu.
Jak wskazuje Zenon Marmaj w komentarzu do art. 112 ustawy o gospodarce nieruchomościami (Bieniek Gerard, Kalus Stanisława, Mzyk Eugeniusz, Marmaj Zenon, Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz. Warszawa 2008 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis) wywłaszczenie, dokonywane na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami:
1) może dotyczyć tylko nieruchomości przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne lub nieruchomości, dla których wydana została ostateczna decyzja o lokalizacji celu publicznego,
2) wywłaszczenie może nastąpić tylko w razie spełnienia się przesłanek z art. 112 ust. 3 oraz następuje w celu realizacji celu publicznego, określonego w art. 6,
W niniejszej sprawie żaden z tych warunków nie został spełniony. W treści powołanej przez Wójta Gminy we wniosku o wywłaszczenie uchwały Rady Gminy z dnia 30 grudnia 2008 r. brak jest bowiem jakichkolwiek zapisów o wyznaczeniu obszarów dla inwestycji celu publicznego. Wbrew temu, co twierdzi się w odwołaniu taki obszar nie został też wyznaczony dla terenu, na którym jest projektowana budowa domu kultury. Uchwała Rady Gminy z dnia 30 grudnia 2008 roku, definiuje w § 16 ust. 1 pkt 3 dom kultury wraz z przyległym terenem jako „teren przestrzeni publicznej” – co jest zupełnie czym innym.
Jak mówi ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym gdy się mówi o "obszarze przestrzeni publicznej" - należy przez to rozumieć obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, określony w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Objęcie określonego terenu granicami „przestrzeni publicznej” nie ma żadnego wpływu na możliwość wywłaszczenia tego terenu. Z treści ustawy pzp. wynika zresztą, że „przestrzeń publiczna” może obejmować także prywatne nieruchomości o określonym przeznaczeniu i wykorzystaniu.
Podkreślić należy, iż taka interpretacja przepisów jaką zastosował Zenon Marmaj ma głęboki sens. Wywłaszczenie na potrzeby realizacji celu publicznego jest w istocie automatyczne, jeżeli obiekt spełniający wymogi ustawowe został na danej nieruchomości zlokalizowany. Obrona praw właściciela odbywa się na etapie określenia lokalizacji, czy to w planie zagospodarowania przestrzennego czy to w postępowaniu stricte lokalizacyjnym. W postępowaniach tych właściciele mają określone prawa pozwalające im wpływać na to, czy dana nieruchomość będzie mogła być wywłaszczona czy nie. W niniejszym przypadku właściciele nie mogli przeciwdziałać objęciu ich nieruchomości granicami obszaru przewidzianego dla inwestycji celu publicznego, gdyż granice te nigdy nie zostały ustalone.
Ponadto, jak wskazywaliśmy w trakcie postępowania, budowa domu kultury nie jest celem publicznym w rozumieniu przepisów. Ani artykuł 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami ani żaden inny przepis nie zalicza budowy obiektów tego rodzaju do celów publicznych.
3. Nie można akceptować wyrażanego w odwołaniu
poglądu, że wystarczy by w obiekcie najmniejsza część została przeznaczona
na cele wymienione w art. 6 ustawy o gn i już zostaną
spełnione warunki do wywłaszczenia. Przy takiej interpretacji wystarczyłoby
zlokalizowanie na dachu 50 piętrowego wieżowca basenu kąpielowego by teren taki
mógł być wywłaszczony. Jeżeli ustawodawca chciałby umożliwić takie działania to
sformułowałby przepisy o wywłaszczeniu zupełnie inaczej. Powołanie się na
interpretację Ministerstwa Infrastruktury z oczywistych powodów nie może mieć w
sprawie znaczenia, jako że Minister Infrastruktury nie jest organem powołanym
do wiążącej wykładni ustaw. Zauważyć jednak należy, że i Ministerstwo wskazuje
na to, iż w sprawie decydujące są zapisy planu zagospodarowania. Jak podkreślono
w poprzednim punkcie zapisy obowiązującego planu nie zawierają postanowień
pozwalających wywłaszczyć naszą nieruchomość.
4. Zupełnym nieporozumieniem jest powoływanie
się na przepisy ustawy z dn. 20 kwietnia 2004 roku o Narodowym Planie Rozwoju.
Ustawa ta nie zawiera żadnego przepisu, który dałby się zinterpretować jako
określający cel publiczny. Ustawa ta zajmuje się bowiem zupełnie inną tematyką.
Twierdząc, że fakt finansowania przewidywanej inwestycji ze środków publicznych jest wystarczającą podstawą do wywłaszczenia terenu potrzebnego pod tę inwestycję odwołująca się nie dostrzega, iż Gmina zawsze realizuje swoje inwestycje przy pomocy środków publicznych. W takiej sytuacji wyliczenie w ustawie celów publicznych byłoby całkowicie zbędne. Wystarczyłoby określenie, że wszelkie inwestycje realizowane przez podmioty dysponujące środkami publicznymi są celem publicznym a inwestor może potrzebny mu teren zawsze wywłaszczyć.
Całkowicie absurdalne jest twierdzenie, iż nieruchomość musi być wywłaszczona tylko z tego powodu, że bez prawa do tej nieruchomości gmina może nie dostać pieniędzy na inwestycję. Nic nie stało przecież na przeszkodzie, by Gmina nabyła tę nieruchomość od właścicieli. Byli oni skłonni ją sprzedać pod warunkiem uzgodnienia godziwej ceny. Gmina mogła też rozważyć możliwość realizacji tej inwestycji w innym miejscu, do którego prawa by wcześniej miała albo nabyła.
W tej sytuacji
wniosek o utrzymanie skarżonej decyzji w mocy jest w pełni uzasadniony.
_____________________________________________________________________
Doradztwo
- porady prawne - nieruchomości, wywłaszczenia, postępowania administracyjne