Wywłaszczania i odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości

(v. także: Wycena nieruchomości – prawidłowość i zasady sporządzenia wyceny i operatu)

II SA/Wr 89/15 Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 23 kwietnia 2015 r. (nieprawomocny)

Jeśli doszło do wydania postanowienia sądu administracyjnego o wstrzymaniu wykonania decyzji o ograniczeniu sposobu korzystania z nieruchomości, wydanej na podstawie art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (dz. U. 2014, poz. 518 ze zm.), to niedopuszczalne jest wydanie na podstawie art. 124 ust.1a u.g.n. decyzji administracyjnej o zezwoleniu na niezwłoczne zajęcie nieruchomości

II SA/Gl 1308/12 - Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 5 kwietnia 2013 r. (v. też I OSK 2128/13 - Wyrok NSA z dnia 23 kwietnia 2015 r.)

Zakładanie cmentarzy wyznaniowych stanowi cel publiczny w rozumieniu art. 6 pkt 9 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Cmentarz to nie tylko miejsca grzebalne (pochówku), ale przede wszystkim dom pogrzebowy, o obowiązku urządzenia którego przesądza art. 5 ust. 2 ustawy o cmentarzach... Nie powinno też budzić wątpliwości, że niezbędnymi elementami infrastruktury jest zieleń parkowa, izolacyjna oraz drogi dojazdowe i parking. Funkcji cmentarza nie sposób bowiem zawęzić wyłącznie do kwater grzebalnych i wymienionego wprost w ustawie domu pogrzebowego. Wszak do tego rodzaju budynku niezbędny jest dojazd i dojście, co wymaga zapewniania odpowiedniej ilości miejsc parkingowych.
[w przypadku szacowania (wyceny) gruntu przeznaczonego pod cmentarz należy więc wziąć pod uwagę, że] nieruchomość przeznaczona jest pod urządzenie cmentarza, co obejmuje nie tylko tereny zieleni, ale także m. in. budowę domu pogrzebowego z częścią gospodarczą, dróg dojazdowych i parkingu. Zatem w żadnym wypadku nie można mówić o przeznaczeniu nieruchomości pod zieleń, bowiem wówczas nie byłoby dopuszczalne jej wywłaszczenie.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 29 sierpnia 2013 r. sygn. akt II SA/Bk 102/13

Teza:

Przepis art. 132 ust. 5 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) statuuje zasadę odpowiedzialności odszkodowawczej za wywłaszczoną nieruchomość tego wyłącznie podmiotu, na którego rzecz nastąpiło wywłaszczenie.

Z uzasadnienia wyroku:

[Stosownie natomiast do treści art. 129 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu w przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 3, 106 ust. 1, 124 – 126, a także w przypadku, gdy nastąpiło pozbawienie praw do nieruchomości bez ustalenia odszkodowania, a obowiązujące przepisy przewidują jego ustalenie. Uwadze organów orzekających o odszkodowaniu umknęło, że mająca zastosowanie w sprawie ustawa o gospodarce nieruchomościami wprost w przepisie art. 132 ust. 5 reguluje kwestię podmiotu zobowiązanego do wypłaty odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość. Przepis ten stanowi, że "do zapłaty odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości, za szkody powstałe wskutek zdarzeń, o których mowa w art. 120, do zapłaty ceny nabycia części nieruchomości, o której mowa w art. 113 ust. 3, a także do zapewnienia nieruchomości zamiennej, jest zobowiązany, z zastrzeżeniem ust. 6 – 8, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu Państwa, albo organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz tej jednostki". Przepis statuuje zatem zasadę odpowiedzialności odszkodowawczej za wywłaszczoną nieruchomość, tego wyłącznie podmiotu, na którego rzecz nastąpiło wywłaszczenie. Zdarzeniem prawnym rodzącym obowiązek odpowiedzialności odszkodowawczej jest powstanie szkody, związane z momentem pozbawienia podmiotu wywłaszczanego prawa własności nieruchomości (odjęcia prawa własności nieruchomości). Podmiot zobowiązany do świadczenia odszkodowawczego jest z góry określony przepisem art. 132 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami i nie wymaga ustalenia ex post (tak: Tadeusz Woś "Wywłaszczenie i zwrot nieruchomości" Wydawnictwo Prawnicze PWN, Warszawa 1998 str. 116-117). Jak stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w tezie prawomocnych wyroków z 20.10.2005r. sygn. II SA/Bk 408/05 i II SA/Bk 409/05 (dostępnych w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych) wierzytelność o zapłatę odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość nie ma charakteru roszczenia obciążającego nieruchomość, albowiem nie jest roszczeniem wynikającym z zobowiązania realnego, ani też nie podlega obowiązkowemu wpisowi do księgi wieczystej. Nie będąc obciążeniem "przylegającym" do nieruchomości, roszczenie o zapłatę odszkodowania, nie jest skuteczne względem każdoczesnego właściciela nieruchomości, a obowiązek zapłaty odszkodowania nie przechodzi na nabywcę własności takiej nieruchomości.

Zasada odpowiedzialności odszkodowawczej za skutki wywłaszczenia tego wyłącznie podmiotu, na rzecz którego wywłaszczenie nastąpiło, nie pozwalała organowi orzekającemu o odszkodowaniu na ustalanie, czyją własność obecnie stanowi grunt wywłaszczony, ani jaki podmiot zarządza (gospodaruje) tymi gruntami. Zasady powyższej nie zmienił fakt komunalizacji części gruntu wywłaszczonego potwierdzony ostateczną decyzją Wojewody P. z dnia [...].07.2012r. (Nr [...]). Przepis art. 36 ustawy z dnia 10.05.1990r. Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 32, poz. 191 ze zm.), tj. ustawy w oparciu o którą wydano decyzję komunalizacyjną, został zmieniony ustawą z dnia 18.01.1996r. (Dz. U. Nr 23, poz. 102) w ten sposób, że utrzymując zasadę, iż zobowiązania i wierzytelności rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego stają się zobowiązaniami i wierzytelnościami właściwych gmin, przyjął jednocześnie, że Skarb Państwa przejmuje - między innymi - zobowiązania i wierzytelności rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego i stopnia wojewódzkiego wynikające z prawomocnych orzeczeń sądowych i decyzji administracyjnych wydanych przed dniem 27.05.1990r. oraz zobowiązania i wierzytelności powstałe w związku z wykonaniem tych orzeczeń sadowych i decyzji administracyjnych (art. 36 ust. 3 pkt 3 ustawy w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą).

Strona główna - doradztwo - wywłaszczenia i zwroty nieruchomości wywłaszczonych, odszkodowania za wywłaszczenie